Lối sống tối giản của người Nhật – Fumio Sasaki

Quy tắc 14: Lối sống tối giản là phương tiện, là lời mở đầu

Có nhiều người đã nêu lên những nguy hiểm dễ mắc phải khi theo lối sống này. Nhưng riêng bản thân tôi, tôi vẫn ủng hộ nó. Bởi xã hội hiện đại ngày càng coi trọng vật chất và có quá nhiều người đang sở hữu đồ đạc nhiều hơn mức cần thiết.

Người sống tối giản là những người biết cắt giảm đồ đạc vì những thứ quan trọng với bản thân. Mục đích của lối sống này không phải là giảm bớt đồ mà là ưu tiên những thứ quan trọng bằng cách giảm bớt đồ. Lối sống tối giản chỉ là phương tiện, dụng cụ để bạn đạt được mục đích đó mà thôi. Và điều quan trọng bạn tìm thấy sau khi cắt bớt đồ đạc sẽ khác nhau tùy theo mỗi người.

Lối sống tối giản giống như lời mở đầu của một cuốn sách, còn nội dung câu chuyện phải dựa vào bạn để viết tiếp. Nếu bạn nhầm tưởng lối sống này với mục đích cần đạt, thì sau khi hoàn thành nó, bạn chỉ cảm thấy trống rỗng mà thôi. Điều quan trọng là sau khi vứt bớt đồ đi, bạn sẽ làm gì tiếp theo. Hãy tự mình viết nên câu chuyện ấy.

Quy tắc 15: Tự mình suy nghĩ về lối sống tối giản

Nếu không nhét được hết đồ dùng vào một va li, bạn không phải là người sống tối giản. Nếu không ngủ trong túi ngủ, bạn không phải là một người sống tối giản… Thực sự thì chưa bao giờ có những quy định như vậy về lối sống tối giản. Cũng chẳng có khuôn mẫu chung nào cho người sống tối giản. Tôi biết có một người sau khi cắt giảm hết đồ đạc, thứ còn lại trong nhà anh ta là chiếc piano to đùng. Bởi với anh ta, âm nhạc mới là thứ cần thiết trong cuộc sống. Lối sống tối giản chỉ là phương tiện giúp bạn nhận ra những thứ thực sự quan trọng với bản thân mình.

Anh Numahata, người cùng làm trang web với tôi, vừa mua một chiếc ô tô. Nhưng tôi nghĩ đó vẫn là cách sống tối giản. Anh ấy đơn giản hóa các mối quan hệ của mình và dành thời gian một mình trong xe. Trong xe không có gì cả và bạn có thể tưởng tượng chiếc xe giống như một ngôi nhà di động theo phong cách tối giản vậy. Lối sống tối giản này thực ra rất rộng tùy theo suy nghĩ của bạn mà thôi.

Vứt bớt đồ đạc, 12 điều thay đổi trong tôi

Có thời gian

“Thời gian của bạn rất hạn hẹp, vì thế đừng lãng phí thời gian sống cuộc sống của người khác.”

− Steve Jobs

Tốn thời gian vì đồ đạc

Ngày 20/12/2014, 15 nghìn vé Suica số lượng có hạn đã được bán nhân kỉ niệm 100 năm ngày thành lập hãng đường sắt Tokyo. Và sự hỗn loạn trong ngày bán vé đã được đưa lên bản tin nên chắc nhiều người biết đến sự kiện này. Hơn chín nghìn người xếp hàng mua vé và người ta đã phải dừng hoạt động bán vé lại.

Trên bản tin thời sự cũng chiếu hình ảnh những người phản ứng quá khích và nói những lời lẽ không hay sau khi biết tin hoạt động bán vé bị dừng lại. Thời điểm đó có rất nhiều học sinh chuẩn bị vào học trung học khóa mùa xuân đã đến để mua vé. Thực lòng thì tôi rất cảm thông cho mọi người khi phải đứng chờ hàng giờ đồng hồ trong thời tiết giá lạnh.

Tuy nhiên, bạn nên biết rằng loại vé Suica kỷ niệm số lượng có hạn này cũng chỉ có công dụng như một vé Suica bình thường khác. Nó không giúp bạn giảm được 5% tiền tàu xe, cũng không làm bằng chất liệu đặc biệt khó vỡ… Nếu được như thế thì tôi cũng muốn có một cái. Trên vé Suica giới hạn này có trang trí tranh của Mucha khá đẹp. Tuy nhiên, với nhiều người, loại vé Suica này không phải là thứ quan trọng, mà chỉ là một vật kỷ niệm, họ muốn có như nhiều người mà thôi.

Nếu bạn không nhận thấy là nó chỉ giống như các vé Suica bình thường thì bạn đã mất đi một lượng thời gian trên mức tưởng tượng rồi.

Đó là:

  • Thời gian đi, về giữa nhà bạn và nhà ga Tokyo
  • Thời gian xếp hàng
  • Thời gian nổi giận với nhân viên nhà ga
  • Thời gian để làm nguôi cơn giận
  • Thời gian điều chỉnh thái độ của bản thân, thời gian đi mua vé một lần nữa

Đời người rất ngắn, vậy nên nếu ta còn rút ngắn nó vì đồ vật ngoài thân thì thật lãng phí.

Giảm thời gian lãng phí cho truyền thông, quảng cáo

Dù chúng ta có ở nhà xem tivi hay đi ra ngoài thì hàng loạt các thông điệp trong xã hội đều được gửi tới chúng ta qua các phương tiện truyền thông quảng cáo.

Hãy kiếm thật nhiều tiền, hãy giảm cân nhiều hơn, hãy vào học trường tốt, sống trong ngôi nhà tiện nghi, hãy sống cuộc sống lành mạnh, hãy chiến thắng trong các cuộc cạnh tranh, hãy ăn mặc thời trang hơn, trưởng thành hơn, hiểu biết hơn và hãy đề phòng những bất trắc xảy đến bất cứ lúc nào…

Nhà đạo diễn Tom Shadyac từng khái quát tình hình này như sau: “Nói tóm lại, nếu là tôi của hiện nay thì không thể chấp nhận được”.

Khi ý thức được về lối sống tối giản, tự nhiên bạn sẽ giảm được khoảng thời gian bị làm phiền bởi quảng cáo hay truyền thông. Bởi “tôi đang có trong tay mọi thứ tôi cần”. Nếu bạn có thể nghĩ được như vậy thì mọi tin nhắn, thông điệp quảng cáo đều trở nên vô nghĩa với bạn.

Ngược là, nếu bạn cứ mãi nghĩ xem: “Mình đang có… Ôi, vẫn chưa đủ” thì bạn sẽ thấy mọi tin nhắn quảng cáo hay thông điệp đấy đều là dành cho chính mình. Và khi làm theo từng thông điệp thì dù bạn có bao nhiêu thời gian đi nữa cũng không thể đủ được. Một điều quan trọng được rút ra từ lối sống tối giản, đó là: Bạn chẳng còn thiếu thứ gì cả.

Chính vì đuổi theo những món đồ bạn cho là mình đang thiếu, mà bạn đã rút ngắn đi thời gian cho chính bản thân mình.

Giảm thời gian mua sắm

Những người sống theo lối sống tối giản không mấy khi đi mua sắm, nên họ có thể giảm thời gian mua đồ. Tất nhiên thỉnh thoảng họ vẫn cần đi mua mới vài thứ, nhưng khoảng thời gian đó cũng được rút ngắn lại. Trước đây, tôi rất thích các đồ điện gia dụng. Ví dụ trước khi mua một chiếc lò vi sóng mới, tôi phải so sánh sản phẩm của vài hãng, rồi xem báo giá giới thiệu của từng sản phẩm, cuối cùng mới chọn mua được dòng sản phẩm có chức năng nấu bằng hơi nước siêu nhiệt ở nhiệt độ cao mà các sản phẩm khác không có. Tôi đã vô cùng mãn nguyện với lựa chọn của mình, nhưng cuối cùng thì tôi lại chẳng sử dụng cái tính năng nổi trội ấy một lần nào.

Nếu đến khu phố thời trang ở Tokyo thì dù có mua một chiếc áo thôi, tôi cũng mất cả một ngày ở đấy. Mà dù có chọn được kiểu dáng thì tôi cũng phải loanh quanh giữa mấy cửa hàng A, B, C. Đi hết các cửa hàng thử ở từng nơi cuối cùng lại quay về cửa hàng A đầu tiên. Rồi lại chẳng mua cái áo đấy nữa mà đi về. Có lẽ, tôi ra ngoài chỉ để rước thêm mệt vào người.

Ken Segall, tác giả của cuốn Think Simple khi so sánh giữa máy tính của Apple và Dell đã nói: Thành công của Apple là do dòng sản phẩm này có ít mẫu mã hơn hẳn.

Khi nói về thất bại của Apple Watch, theo tôi không phải do tính năng của nó mà là do dòng sản phẩm này có quá nhiều mẫu mã để lựa chọn.

Có một quy tắc gọi là “quy tắc kẹo mứt”. Đó là sẽ có nhiều người mua ở quầy hàng bày sáu loại kẹo mứt hơn là quầy hàng bày 24 loại. Nếu có quá nhiều lựa chọn thì chúng ta thường hay nghĩ ngược lại, thà không có lựa chọn nào còn hơn, mà dù có chọn được trong số đó thì cảm giác thỏa mãn cũng bị giảm xuống.

Lối sống tối giản càng phát triển thì tiêu chuẩn chọn đồ càng rõ ràng. Vậy nên, dù có mua đồ mới, bạn cũng sẽ không mất nhiều thời gian để phân vân lựa chọn. Tiêu chuẩn chọn của tôi là: hình thức đơn giản, diện tích nhỏ gọn, dễ lau chùi, màu sắc hài hòa, có thể sử dụng trong thời gian dài, cấu tạo đơn giản, nhỏ, nhẹ, tích hợp nhiều tính năng. Lúc đổi xe đạp, tôi cũng đưa ra một tiêu chí rõ ràng. Đầu tiên đó là một chiếc xe đơn giản. Chỉ có một số duy nhất, sơn màu bạc cho bền màu, khung xe là kiểu cũ nhưng tôi chưa bao giờ thấy chán. Đáp ứng hết yêu cầu đấy của tôi chỉ có xe của Focale44, thế nên tôi chẳng phải mất thời gian đi xem xét, chọn lựa ở các hàng khác làm gì. Và tôi cũng không mất thời gian so sánh xe của mình với xe của người khác.

Khi mua đồ mới, nếu bạn vẫn chọn món đồ giống như món đồ cũ từng có thì bạn không mất thời gian tìm hiểu và chọn một cái hoàn toàn khác. Bởi bạn cảm thấy thoải mái nhất với món đồ đấy, cảm thấy “thế này là đủ rồi” nên bạn chẳng cần để mắt đến những thứ khác. Không chỉ có đồ đạc trong nhà, trong các trường hợp phải lựa chọn khác, nếu thu hẹp được phạm vi lựa chọn cho mình thì bạn sẽ quyết định nhanh hơn và quan trọng là bạn sẽ không lãng phí thời gian.

Giảm thời gian làm việc nhà

Thời gian làm việc nhà của bạn sẽ được giảm xuống đáng kể.

Tôi sẽ giải thích điều này kỹ hơn ở phần sau. Tuy nhiên, về cơ bản, nếu không bày biện đồ đạc ra khắp phòng và sống theo lối sống tối giản thì thời gian bạn dành cho việc nhà sẽ được giảm xuống. Khi vứt bớt quần áo, cũng có nghĩa là thời gian giặt giũ của bạn được rút ngắn lại. Bạn cũng không phải mất nhiều thời gian phân vân xem hôm nay mặc gì.

Khi còn sống trong căn phòng cũ trước đây, tôi rất ghét phải nhìn thấy ánh nắng trong phòng. Bởi tôi ghét phải nhìn thấy những hạt bụi li ti trong những tia nắng ấy. Hơn nữa tôi là kiểu người sống về đêm nên lúc nào cũng đóng hết cửa chớp lại để chặn ánh nắng vào nhà.

Còn bây giờ, tôi lại quen với việc thức dậy trong nắng sớm bình minh. Khi mở mắt ra là tôi có thể thấy ngay căn phòng sạch sẽ, ngăn nắp. Đây cũng là niềm vui nho nhỏ của tôi vào mỗi sáng. Cứ như vậy, tự nhiên tôi lại dậy sớm hơn trước và khoảng thời gian buổi sáng dần trở thành thời gian quan trọng trong cuộc sống của tôi.

Tác giả: