Những ngã tư và những cột đèn – Trần Dần

Ngang qua cổng nhà Tình Bốp, tôi thấy lá lả tả phố. Cổng nhà Tình Bốp niêm phong. Tôi ngang qua phố, thấy lá lả tả ngã tư. Tôi rẽ vào ngõ, thấy lá lả tả vườn. Tôi vào buồng nằm, thấy buồng như buồng mồ. Tôi dậy. Bóng tôi trong gương, nhợt nhạt. Tôi đứng ngoài gương, nhợt nhạt. Đun nước pha càphê, thấy người như người đi mượn, của ai, mà mỗi nơi một mảnh. Tôi ngửi ngửi càphê, thấy ông Trung trố lại đánh tôi. Thằng Ngỡi lúc nãy mách: ông Trung trố tuyên bố, tôi là thủ phạm đầu độc Tình Bốp, tôi đã đóng kịch, đột nhập vào nhà tôi, và làm hại đời Cốm. Ông Trung trố còn nói, ông chưa nhìn thấy tang vật nào cả. Tôi không đem nộp ban bảo vệ khu phố, do vậy không có tang vật. Tôi không ngạc nhiên, khi nghe Ngỡi kể, nhưng lại ngạc nhiên lắm. Thì tôi đã nói rồi, những ngã tư và những cột đèn, không lường trước được đường rẽ, tôi lường một đằng, thực tế giằng một nẻo. Kẻ gian đột nhập vào nhà, tôi không lường trước được. Ông Trung trố đạp xiclô, đưa vợ tôi đi viện, tôi đã cảm động. Tôi ngỡ, ông đã nghĩ lại, đâu dè ở bệnh viện ra, ông lại tiếp tục đánh tôi, cũng không lường trước được. Tôi vuốt ngực, thấy phin càphê nhỏ giọt đen đặc, thấy lá lả tả cửa sổ. Trong sọ tôi, mọi í nghĩ lụn vụn, bùi bụi như sàng gạo. Buổi sáng trong ngõ iên tĩnh. Dân phố đi lại, bàn tán chuyện đêm qua, bàn tán cả chuyện không phải của đêm qua. Dân phố cười nói, ăn quà, thổi cơm trong bếp. Nhưng buổi sáng trong ngõ, vẫn iên tĩnh. Tôi dốc rượu rom vào càphê, tôi dốc quá tay. Nhớ lại thằng Đoành sáng nay, tôi chửi mẹ sư thằng Đoành, với mấy í kiến xã hội học kiêm đạo đức học, của nó. Tôi chửi bậy, mà cái giọng nam trầm của nó, vẫn vo ve bên tai, như ruồi như nhặng, đuổi lại bậu đuổi lại bậu. Có lẽ thằng Chắt lành mạnh, và dứt khoát hơn cả. Chắt là công nhân, nói gì cũng rành mạch, như công nhân cắt cái bánh. Tôi lại nghĩ sang thằng Đoành, vì nó cứ vo ve mãi vào tai, rằng tôi phải gánh tội, về cái chết của con tôi, và của Tình Bốp. Tôi từ vai nạn nhân, thành tội nhân. Nạn nhân và tội nhân chả khác gì nhau. Thằng giết người và thằng bị người giết, chả khác gì nhau. Tôi vuốt ngực, định bụng xong cốc càphê-rom, tôi sẽ đến nhà Đoành, để đánh nhau với nó. Vừa uống, tôi vừa đi lại, trước gương, thấy lá lả tả rơi trong gương, vườn cũng lả tả lá. Kẻ thù biến đâu mất. Tôi lí sự, nếu chúng muốn giết tôi, chúng thiếu gì cách. Sọ tôi nói, phải bắt đầu lại, từ sự kiện tối qua, để phán đoán hôm nay, và ngày mai. Tôi nói, tối qua còn gì phải nghĩ ngợi, lôi thôi. Kẻ gian vào nhà tôi tìm tang vật, tìm không được, thì giết Tình Bốp. Hai việc, thành công có một. Sọ nói, sau khi Tình Bốp ngoẻo, chiếc mùi soa không còn í nghĩa, như một tang vật nguy hiểm nữa, chiếc mùi soa bây giờ, là vật vô hại. Tôi thấy sọ có lí, hai việc tất nhiên liên quan nhau, trong đó việc giết Tình Bốp, có vẻ quan trọng hơn. Như vậy, tang vật chỉ nguy hiểm, cho một mình Tình Bốp. Như vậy, chiếc mùi soa là chìa khóa, mở đường đây phản gián dài, mà đầu dây chính là Tình Bốp. Đầu dây bị cắt tối qua, phần còn lại còn nguyên vẹn. Vậy là lúc 1 giờ chiều, tôi tìm ra một giả thiết. Không có giả thiết này, tôi có lẽ không qua nổi ngã tư này. Dĩ nhiên có giả thiết về sau đúng, có giả thiết về sau sai, vì vậy mà lắt léo sự đời.

Một ngày tím. Tôi đi từ tường bên này, sang tường bên nọ. Rồi từ tường bên nọ, sang tường bên này. Đi bộ thôi, nhưng vận tốc tăng dần, cho đến khi lớn bằng tacxi. Tôi định bụng, tối nay ông Phúc ở quê lên, ông Phúc rẽ ngả nào, ở ngã tư, tôi sẽ rẽ cùng ông, ngả nấy. Tôi và ông Phúc sẽ không nói chuyện tang vật nữa, vì Tình Bốp ngoẻo, làm cả tôi, cả tang vật bị mất giá. Trong giả thiết này, tất cả phải làm lại, từ đầu. Nhưng nếu tang vật vẫn còn giá, ông Phúc sẽ cài tôi, cái bẫy khác. Ông Phúc sẽ nói với tôi, một câu thế này, tôi sẽ kể sau. Tôi sẽ nói với ông Phúc thế này, tôi cũng sẽ kể sau. Bây giờ mới 1 giờ 30 trời rét, tôi không buồn ngủ. Ở phía xa xa, có một ngã tư nữa. Có một giả thiết nữa, một dự tính nữa, để dưới cột đèn soi soi, tôi đi qua ngã tư mới. Thế là, tôi xách xe đạp, khóa cửa lại. Tôi đi chơi.

2 tháng sau. Trích bản cung khai của Nhọn-cằm, tài liệu này do đồng chí Thái, nhân viên cục phản gián, cung cấp: 6 giờ tối thứ ba, lợi dụng lúc phố đông người, không ai để í, tôi mở khóa sắt nhà Tình Bốp tôi vào. Tôi khóa cổng lại như cũ. Xem xét dưới nhà một lượt, rồi lên cầu thang. Tình Bốp đang nằm, giật mình khi thấy tôi. Tôi hỏi: “Ốm à?” Tình Bốp nói: “Có tin gì của Lily không?” Tôi lắc đầu. Tình Bốp lảo đảo mãi, mới đứng dậy được, trông nó như người đã chết. Tôi nghĩ, tướng thằng này không thọ. Tôi hỏi: “Thế nào?” Tình Bốp nói: “Gay lắm”. Tôi nói: “Chiếc mùi soa hả?” Tình Bốp gật đầu, rồi nhỏm dậy nói: “Để tôi khóa cổng đã”. Tôi nói: “Khóa rồi”. Tình Bốp đi lại trong buồng, mặt tái nhợt, thỉnh thoảng lại nhìn trộm tôi. Thái độ nó có vẻ gian giảo, lúng túng, như chó mắc ỉa. Tôi nghĩ nó phản tôi. Tôi hỏi: “Tình hình đến đâu rồi?” Nó nói: “Trưa nay, Dưỡng đến mượn tôi máy ảnh”. Tôi nói: “Dưỡng chưa đả động với cậu về tang vật. Vậy là nó đang chụp lại, đống kỉ vật của Lily. Hành động lúc này vẫn kịp. Nhưng sao mặt cậu tái nhợt thế kia? Kinh Kha sang Tần, mặt trắng nhợt, như cậu bây giờ, là hỏng việc. Cậu mặc quần áo vào!” Tình Bốp không nói gì. Từ một tuần nay, sau vụ thủ tiêu hụt bằng rắn giun, tôi đã đặt kế hoạch khác. Tôi thủ tiêu Dưỡng trước, rồi đoạt vật sau. Tình Bốp đã lẻn vào nhà Dưỡng, vài lần khi hai vợ chồng Dưỡng đi làm vắng, lục tìm khắp nơi, mà không thấy chiếc mùi soa, cũng không thấy đồ vật nào của Lily. Tôi kết luận, Dưỡng đã chôn tang vật ở đâu đó. Kế hoạch thủ tiêu Dưỡng vẫn ổn nhất. Một khi Dưỡng ngoẻo, tang vật vẫn nằm muôn đời, dưới đất.

Kế hoạch của tôi là như thế này. Tối thứ hai, là tối hôm trước, Tình Bốp đến tìm Dưỡng, để đi ăn chả cá trên phố Lã Vọng. Tình Bốp có nhiệm vụ chuốc rượu, cho Dưỡng thật say. Trên đường về, Tình Bốp cùng Dưỡng vào thăm một cô chị họ, vốn là cán bộ khu phố, phụ trách phụ nữ, sống ở ngã tư P. Tình Bốp say quá, nên ngủ lại nhà cô chị họ, để Dưỡng ra về một mình. Có một quãng vắng ở ngã tư P. Tôi do dự giữa súng ngắn không kêu, và kim tiêm, là những thứ dành cho Dưỡng. Tôi quyết định, dùng thuốc độc acônitin. Acônitin là thuốc độc rất nhạy, chỉ chạm một mũi tiêm là đủ. Lúc Dưỡng ra ngoài ngã tư, tôi đến bên cạnh, chọc kim tiêm, vào vai Dưỡng, xiên qua ba lần áo. Dưỡng đang say, có lẽ không để í, mà có để í cũng không kịp phản ứng, vì thuốc này tác dụng ngay. Tôi chỉ việc nhặt lại ống kim tiêm, và ung dung biến mất. Nốt kim rất nhỏ, bé tí ở bả vai, bác sĩ không phát hiện được. Kế hoạch của tôi là như thế. Nhưng tối thứ hai kế hoạch lại bị lỡ, vì Dưỡng đi đâu vắng. Tôi thấy Dưỡng cứ than phiền với tôi, số cậu ta đen đủi, nhưng tôi thấy ngược lại, cả hai lần cậu ta đều thoát chết, là nhờ vào số cậu ta may mắn. Sang ngày thứ ba, cảm thấy tình hình rất gay. Tôi bố trí một kế hoạch khác. Và vì kế hoạch này, tôi đến nhà Tình Bốp. Lúc 6 giờ 20 tối, tôi giục: “Cậu mặc quần áo vào”. Tình Bốp nói: “Hôm nay có động rồi. Dưỡng nó đề phòng, chưa chắc chịu đi với tôi”. Tôi nhắc lại: “Cậu mặc quần áo, đi giày vào. Lúc này không được lỡ 1 giây”. Tình Bốp nói: “Tôi với nó dù sao, cũng chơi với nhau từ nhỏ. Bạn thân nhất của tôi là nó”. Tôi nói: “Cậu vừa mặc quần áo, vừa nghe tôi giải thích”. Tình Bốp mặc quần áo, vẻ lười biếng. Rồi cúi xuống đi giày. Tôi rút luôn ống kim tiêm, cắm vào bả vai cậu ta, bả vai bên phải. Tình Bốp ưỡn người, nhìn tôi trợn trừng, không kịp lộ vẻ đau đớn. Hai lông mày cong, như hai câu hỏi. Xem đồng hồ, thấy mới 6 giờ 33. Còn nhiều thời gian, cho nên tôi thu nhặt ống tiêm, kim tiêm, tôi xóa sạch mọi dấu vết. Tôi cố tình, không chạm vào bất cứ đồ vật nào, từ lúc tôi vào. Bây giờ, tôi mới đeo găng tay. Tôi lấy một ít bông từ trong gối, để vào hai lỗ mũi Tình Bốp, xem nó còn thở không. Mặt nó xám ngoét, tim đã ngừng đập. Tôi lại nhét bông vào trong gối. Tôi tụt giày Tình Bốp, cởi quần áo cho nó, mặc cho nó bộ pijama, i như lúc tôi vào, đặt giày vào chỗ để giày, treo véttông, vào tủ véttông. Rồi xốc cái xác Tình Bốp lên vai, tôi mang ra, để ngoài hành lang. Tôi khóa cửa buồng, rút chìa khóa khỏi ổ, nhưng vẫn để đèn sáng. Trong nhà êm ắng, tôi vẫn dừng lại, nghe ngóng một lúc, trong bóng tối. Tôi nghé cổ nhìn xuống sân, cổng, và nhìn ra phố. Sân vắng, cổng vẫn khóa. Phố láo nháo người qua lại. Có một chuyến xe điện chạy qua, đánh chuông lanh canh, cần xe điện lóe chớp xanh lè. Tôi nhớ lúc ấy quay lại nhìn Tình Bốp, thấy nó dường như cựa quậy, trong bóng tối. Bèn rút ống tiêm vẫn còn thuốc, tiêm vào bả vai bên trái, một nốt nữa. Tôi vác thây ma trên vai, từ từ xuống nhà dưới. Vừa đi vừa nghe ngóng, vừa sẵn sàng bỏ chạy, để tháo thân. Tôi có thể vượt tường, sang nhà bên, lên sân thượng, sang nhà khác, chuồn ra phố sau. Tôi đã nghiên cứu kĩ bản đồ khu phố này. Tình Bốp bị giết, bởi nhiều lí do. Thứ nhất, Macxen cho tôi toàn quyền quyết định sự sống, sự chết, của mạng lưới tình báo tôi phụ trách, kể cả Tình Bốp. Thứ hai, Tình Bốp là đứa duy nhất biết mặt tôi. Thứ ba, chiếc mùi soa nguy hiểm cho Tình Bốp, và các nhân viên của Macxen. Không có tên tôi trong danh sách. Chính tôi sai Tình Bốp chép danh sách này, bằng mật mã, lên mùi soa của Lily. Chiếc mùi soa đến tay công an, Tình Bốp sẽ bị lộ. Tôi tập hợp ba lí do này, để xác định hành động. Tôi chuẩn bị kim tiêm để cho cả hai, cả Dưỡng, cả Tình Bốp. Nhưng tôi chỉ thực sự quyết định xử sự với Tình Bốp như vậy, khi cậu ta nhắc tới tình bạn, của cậu ta với Dưỡng. Khoảnh khắc cho quyết định cuối cùng, chỉ là một phần nhỏ của giây. Vác Tình Bốp trên vai, tôi cẩn thận lần xuống cầu thang. Tay trái giữ cái xác, tay phải tôi lăm lăm khẩu súng ngắn không kêu. Tôi dò dẫm trong bóng đen, từng bước một, không biết bao nhiêu thời gian, mới tới được nhà vệ sinh, trong sân. Tôi mở cửa nhà vệ sinh, đặt cái xác xuống, tháo hộ nó cái dải rút quần. Cái xác đứng, mặt quay ra ngoài, được một lúc thì đổ kềnh, mặt úp xuống thềm gạch. Tôi khấn trong bóng tối, để Tình Bốp tha tội cho tôi, và để linh hồn nó siêu thoát. Khấn xong, tôi quay lên gác. Tôi nhặt đôi dép của Tình Bốp, để vứt bên xác nó. Rồi định ra lối cổng. Nhưng rồi đổi í, tôi trèo tường, sang nhà bên cạnh, cổng nhà này không khóa, tôi nấp trong bóng tối, một lúc, rồi đi thẳng ra phố. Tôi còn quay lại nhìn nhà Tình Bốp một lúc. Sương mù từ đâu, bỗng dưng tràn xuống, chỉ một lúc sau, phố trắng xóa. Đồng hồ tôi chỉ 7 giờ 33. Như vậy tôi đã mất có 13 phút để giết Tình Bốp, nhưng cần 1 tiếng đồng hồ, để bố trí hiện trường, cho nó. Thật tình không biết, tôi mất nhiều thời gian như thế, để tác dụng và lợi ích gì. Tôi đã chuẩn bị rất kĩ lưỡng, để bảo toàn sinh mệnh tôi. Đã bố trí cả buổi chiều, kế hoạch đánh lạc hướng các ông, và tất cả đều phải hoàn thành, trong ngày hôm nay. Ở nhà Tình Bốp ra, tôi rất hài lòng, rồi chỉ một lúc sau, chợt nhớ, tôi đã quên, không bật đèn nhà vệ sinh. Nhưng không quay lại. Tôi soát lại khắp người, các túi áo, các khuy áo, xem có mất cái gì không. Coi như keo này, tôi đã thắng. Nhưng còn cả một chương trình trước mặt. Phố sương mù, loa lóa ánh điện. Tôi đi trên vỉa hè, tôi chọn chỗ đông người, đi lẫn vào sương trắng. Không thấy ai đi theo: như vậy tôi đã làm xong những việc của đêm nay. Tôi xuống ngã tư S. Phố lúc này xe cộ, người đi bộ lấp loáng, trong sương mù, trong ánh điện đường, trong ánh điện lòe nhòe, hắt ra từ các cửa sổ. Còi ôtô, chuông xe đạp, xe điện lẫn lộn. Lúc này, tôi rất tỉnh táo, nhưng một thứ tỉnh táo kì lạ, như thằng say rượu. Lạ nhất là tôi luôn trùng trình ở chỗ này, chỗ nọ, như để tự đánh lừa, rằng tôi rất bình tĩnh, rằng tôi đã thật sự thành công. Tôi mua diêm, thuốc, ở một hàng nước, tôi còn ngồi lại, hút hết một điếu. Tôi bước chầm chậm trên phố, vu vơ nhìn những cô gái xinh đẹp, nhìn phố và xe cộ. Chú í cả những vành nan hoa xe đạp, quay loang loáng. Có lúc, tôi đứng lại, xem bọn trẻ con đánh nhau, hoặc ngắm tủ kính một hiệu ảnh. Không thấy ai đi theo. Tôi có cảm giác, đã loanh quanh ở đây, lâu lắm rồi. Xem giờ, mới có 7 giờ 43. Tôi đi mất 10 phút. Bình thường từ nhà Tình Bốp đến ngã tư, khoảng non trăm thước, chỉ mất 1 phút đi bộ. Có thể do sương mù buổi tối dày đặc quá. Có thể tôi bị con ma Tình Bốp giữ tôi lại. Nếu không, tại sao sương mù xuống, bỗng dưng nhiều như vậy. Í nghĩ này làm tôi trợn. Tôi nhìn quanh. Nhưng phố xá hoàn toàn bình thường. Tôi tới đầu ngõ nhà cậu Dưỡng. Bỗng nhiên nhớ tới chiếc mùi soa quái ác. Tôi liền rẽ vào ngõ.

Tác giả: