Đống rác cũ – Nguyễn Công Hoan

Nghĩ đến đây, Thừa lại giận Ma-ri đã dại mồm dại miệng.

Cái lần nghe tin Nguyễn Thái Học bị bắt, chẳng biết hóng chuyện ở đâu, mà đứng trước thằng Pha-lăng-xô. Ma-ri cứ cãi rằng người bị bắt là Nguyễn Thái Học giả. Còn Nguyễn Thái Học thật, có phép tàng hình, bị dẫn đến cửa nhà Hỏa Lò, đã bay lên trời mất rồi.

Ma-ri đã không suy nghĩ. Nói với thằng mật thám như vậy, có khác gì tỏ lòng thương người làm phản nhà nước, mong rằng người ấy chưa bị bắt hay không? Vả nói như vậy, nếu không có ý chống lại Chính phủ, thì cũng tỏ là mình mê tín. Nguyễn Thái Học là người như mọi người làm gì có phép tàng hình hay độn thổ?

Chính vì Ma-ri mà thằng Pha-lăng-xô chưa thật tin hắn hay sao?

Xe vào cầu Hà Nội, Thừa thấy cảnh đẹp quá. Mọi lần, trong óc bận nghĩ việc khác, chưa bao giờ hắn để mắt đến rặng đèn điện ở bờ sông bên kia, đều tăm tắp như một dây hạt ngọc căng thẳng. Không trách Hà Nội được gọi là Hà thành hoa lệ. Trời lại xanh. Trăng lại sáng. Sao lại tỏ. Nước sông gợn sóng vàng. Gió lồng lộng thổi vào mặt, làm Thừa như mát tới đáy lòng.

Thừa lấy đồng hồ ra xem. Giờ này, thằng Pha-lăng-xô đương ăn cơm. Thế thì nhân lúc nó có nhà, Thừa đến nó ngay, rồi hãy đi làm việc công ty.

Thừa phải nhờ thằng mật thám, mới mau tạo công danh được. Phải cho nó hiểu là hắn trung thành với Mẫu quốc, trung thành với chính phủ bảo hộ và chính phủ Nam triều. Phải cho nó hiểu là hắn tha thiết với việc lập công, ghét cay ghét đắng cách mạng, mới mong nó nhận cho làm môn hạ được.

§7. Thử lửa

Hôm nay, cảnh sum họp buổi tối trong gia đình Thừa thật là vui vẻ.

Bởi vì, ăn cơm xong, Thừa và Ma-ri rỗi rãi quá. Thừa muốn cho các con vừa được giải trí, vừa được học, hắn mới gọi cả năm đứa lên ngồi trên sập:

– Nào, pa-pa dạy chúng mày đánh xóc đĩa nhé.

Hắn lấy cái đĩa, cái cốc, và bốn đồng xu. Hắn giảng:

– Ông hai vẫn xóc bốn đồng tiền bằng gỗ bao diêm trong cái bát và cái đĩa. Nhưng pa-pa không có bát, thì dùng cốc, và không có tiền gỗ diêm, thì dùng xu.

Con Ca-mê-li-a hỏi:

– Thế tiền gỗ diêm hơn hay xu hơn, hở pa-pa?

– Đàng nào cũng thế. Xóc bằng tiền thật, sợ nó kêu quá, nên phải dùng tiền vỏ diêm.

Hắn hỏi con Ca-mê-li-a:

– Con biết thế nào là sấp, thế nào là ngửa không?

– Rồi. Mặt có hình người là sấp, mặt có chữ là ngửa.

Con Ma-gơ-rít cãi:

– Không phải. Mặt có chữ là sấp.

Thừa cười:

– Gọi mặt nào là sấp, mặt nào là ngửa cũng được. Nhưng thường thì người ta vẫn cho mặt có chữ là ngửa.

Con Ca-mê-li-a giảu môi, hãnh diện với con Ma-gơ-rít:

– Nào! Nào! Cãi nữa đi!

Ma-ri ở trong buồng, chạy ra, khen:

– Con gái út của ma-măng giỏi quá!

Hắn cũng ghé vào ngồi với lũ trẻ. Thừa giảng:

– Hễ bốn đồng sấp cả, hay ngửa cả, hay hai đồng sấp, hai đồng ngửa, thì là chẵn, nhé.

Thằng Giăng nói:

– Thế thì một đồng sấp với ba đồng ngửa, hoặc một đồng ngửa với ba đồng sấp, thì gọi là lẻ à?

Con Ca-mê-li-a lay cánh tay Thừa, hỏi rối rít:

– Thế nào. Thế nào? Pa-pa nhắc lại?

Con Rô-da-lin gắt:

– Hễ một lần có ba mặt giống nhau thì là lẻ, còn không thì là chẵn tuốt chứ gì, dốt!

Thằng Pôn nhắc Thừa:

– Pa-pa đặt tiền ra chiếu làm thí dụ, cho chúng nó trông thấy, thì chúng nó hiểu ngay.

Thừa làm theo thằng Pôn, để đố con Ca-mê-li-a. Khi con bé nói đúng, không sai nữa, Thừa bảo:

– Bây giờ chúng mày đánh nhé.

Hắn vạch một vạch giữa chiếu, giao hẹn:

– Phía gần tường là chẵn, phía giáp sân là lẻ nhé. Chẵn trong, lẻ ngoài.

Hắn nhặt bốn đồng xu ở dưới chiếu, thu vào trong áo. Hắn xếp kín sấp ngửa lại. Lũ con ngồi chờ. Xếp xong, hắn trồng bốn đồng lên nhau, đặt vào đĩa, rồi lấy cái cốc úp lại:

– Nào, chẵn lẻ đánh ra!

Ma-ri nhắc:

– Phải ba cái thái bình đã chứ?

Con Rô-da-lin hỏi:

– Thế nào là ba cái thái bình, hở ma-măng?

Thằng Pôn giảng:

– Là trước hết nhà cái phải xóc, rồi mở ra ba lần, chưa đánh vội.

Ma-ri cười, khen:

– Có lớn có khôn chứ!

Thằng Giăng hỏi:

– Để làm gì hở, ma-măng?

– Để có chẵn có lẻ.

Thừa thêm:

– Để người đánh nghe mà thuộc tay nhà cái. Nào đánh đi!

Con Ma-gơ-rít ngó nghiêng, dòm qua thành cốc thủy tinh:

– Chẵn, đích chẵn!

Con Rô-da-lin cũng dòm, ngó, rồi cãi:

– Lẻ. Rõ rằng lẻ!

Thừa và Ma-ri cười sằng sặc.

Thằng Pôn móc túi, lấy đồng bạc giấy vứt vào chân. Con Ca-mê-li-a chẳng hiểu gì, cũng làm theo anh. Thằng Giăng vứt tờ giấy năm đồng vào lẻ. Ma-ri hỏi nó:

– Đánh cả?

– Không, hai đồng thôi.

Thừa giục:

– Nào Rô-da-lin? Bảo lẻ thì đánh lẻ đi? Ma-gơ-rít? Đánh chẵn chứ?

Ma-ri xui:

– Chúng mày cứ đánh chẵn đi. Mất thì ma-măng đền.

Hai đứa con gái theo lời mẹ.

Thừa hỏi:

– Xong chưa?

– Xong!

– Tiếng đầu. Không bán chác gì. Cái mở lấy may nhé.

Thừa nói xong, mở cốc ra, rồi lấy hai tay gạt bốn đồng xu riêng nhau để nhìn: hai sấp, hai ngửa. Hắn nói:

– Mắt ngỗng!

Con Ma-gơ-rít hỏi:

– Mắt ngỗng là gì, hở pa-pa?

– Là chẵn. Trông đây, không biết à?

Thằng Pôn giảng thêm cho rõ:

– Là có hai đồng ngửa, như hai con mắt.

Con Rô-da-lin bẻ anh:

– Thế sao lại mắt ngỗng mà không mắt vịt?

Thừa và Ma-ri phá lên cười. Ma-ri vơ bên thua, trả cho bên được. Thấy còn thiếu, hắn móc túi Thừa, lấy tiền để giam thêm. Trong khi ấy, Thừa vơ bốn đồng xu, nắm trong hai tay và lại thu trong áo. Hắn xếp lại sấp ngửa, chồng lên nhau, úp cái cốc ra ngoài.

Lũ trẻ lại ngó ngó nghiêng nghiêng và đoán.

Ma-ri thấy lũ trẻ ngây thơ thì tủm tỉm rồi mách:

– Rền đấy, chúng mày ạ.

Con Ma-gơ-rít hỏi:

– Rền là gì, hở ma-măng?

– Là lại chẵn. Cứ đánh chẵn ra.

Thằng Giăng nói:

– Đánh xóc đĩa phải nói bằng lắm tiếng khó hiểu quá. Lại còn rệp, khát nước, hồi lùng, với những gì gì nữa.

Thừa bảo:

– Những tiếng lóng ấy, đến đâu pa-pa giảng đến đấy. Rồi pa-pa dạy chúng mày cả cách gian nữa. Nhưng bây giờ hãy đánh ra!

Bỗng có ánh đèn ô-tô chiếu thẳng vào trong nhà. Đàn chó sủa oăng oẳng. Rồi có tiếng mở cửa. Mai hé cái cánh, nhòm vào:

– Bẩm quan có khách ạ.

Thế là đám xóc đĩa tan. Lũ trẻ tiếc bài học đương vui, phụng phịu vào nhà trong.

Thừa hỏi người đầy tớ gái:

– Khách nào?

– Bẩm con không biết?

– Đàn ông hay đàn bà?

– Bẩm đàn ông. Dễ thường quan huyện.

Thừa gật đầu:

– Lên đèn nhà khách. Mời quan huyện vào. Tao sang ngay.

Hắn bảo Ma-ri:

– Có quan huyện đến. Bà sửa soạn ra tiếp với tôi.

Thừa mặc quần áo chỉnh tề. Ma-ri quấn lại tóc, vỗ phấn vào má, kẻ son vào môi, rồi mặc chiếc áo dài lụa mỏng. Hai người cùng tươi tỉnh.

Nhưng không phải quan huyện. Đó là hai người lạ mặt.

Một người đã nhiều tuổi, mặc tây, áo cổ đứng. Một người trẻ hơn, mặc ta, áo the dài, dận giày tây hiệu Ba-ta bằng vải trắng. Tuy tối, người này cũng đeo kính đen.

Thừa và Ma-ri chào khách. Thừa cho là bạn của Ma-ri. Ma-ri cho là bạn của Thừa. Cho nên cả hai người đều bỡ ngỡ nhưng không ngạc nhiên, đều hết sức nhã nhặn và niềm nở. Thừa mỉm cười, giơ tay:

– Mời hai ngài ngồi.

Ma-ri gọi Mai, sai pha nước. Nhưng người mặc tây nói:

– Xin ông bà chớ phiền. Chúng tôi có câu chuyện, muốn gặp ông bà dăm phút, rồi phải đi ngay.

Ma-ri nhoẻn miệng:

– Xin hai ngài cứ dạy.

Người mặc tây liếc mắt nhìn người mặc ta. Bỗng hai người cùng giơ súng lục, chĩa vào mặt Thừa và Ma-ri. Người mặc ta nói:

– Giơ tay lên! Không được kêu! Nếu ông bà không nghe, thì chớ trách chúng tôi là ác!

Thừa tái mét mặt, Ma-ri run bần bật. Người mặc tây nói:

– Tôi chắc ông bà đoán chúng tôi là ai, và đến đây để làm gì. Chúng tôi không muốn dài lời. Ông bà đã biết, ít lâu nay, có những vụ tống tiền mà người tống tiền không phải là kẻ cướp. Phải. Chúng tôi làm việc quốc gia, xã hội. Chúng tôi mong ông bà lấy lòng yêu nước giúp đảng chúng tôi gây quỹ để hoạt động.

Thừa giương to mắt, nhìn hai người hội kín. Chính những người này là cái mồi cho hắn lập công danh. Thế mà hiện nay họ ở trước mặt hắn, thì hắn lại là cái mồi cho họ tống tiền! Chỉ vì họ có súng. Cái miệng súng đen ngòm nó chĩa vào người nào, thì làm cho người ấy trở nên bất lực. Thừa muốn cướp lấy súng để vồ cho được miếng ngon tự hiến thân đến miệng hắn. Nhưng dùng võ lực thì không thể. Hắn có một mình. Họ những hai người. Mà là hai người liều mạng. Tốt hơn hết, là hắn phải dùng mưu mô.

Thừa làm như không sợ hãi, cố lấy giọng thân mật để nói:

– Nếu các ông chỉ muốn tôi cúng tiền cho đảng, thì các ông cứ bảo một tiếng là có ngay, cần gì phải súng ống cho thêm phiền! Cánh ta cả đấy mà! Tôi vẫn mong được gặp anh em. Xin nói thật là hôm tôi nghe tin anh Nguyễn Thái Học bị bắt, vợ chồng tôi khóc cả buổi tối. Hôm nay, chúng tôi được anh em đến chơi, chúng tôi mừng lắm. Vậy xin cứ bỏ súng ra. Người nhà chứ có phải ai xa lạ mà phải đề phòng cẩn thận?

Bỗng Mai mở cửa bưng nước vào. Người mặc tây quay súng về phía người con gái:

– Đứng yên! Giơ tay lên!

Mai ngơ ngác sợ hãi, đặt khay lên mặt lò sưởi, và giơ hai tay lên trời.

Thấy người hội kín không chú ý đến mình, Thừa cho là lời nói vừa rồi của mình có công hiệu. Hắn hạ tay xuống. Ma-ri cũng làm theo. Nhưng người mặc ta quát:

– Giơ tay lên! Bà khóa tất cả các cửa lại, không cho ai được vào nữa!

Đôi mắt quắc lên, người mặc tây bảo Thừa:

– Ông mong gặp chúng tôi để làm gì? Để đi báo Tây phải không?

Thừa vội vàng đáp:

– Không, không ạ. Cánh ta cả đây mà! Đời nào tôi rước voi về giày mồ! Tôi mong gặp anh em để cúng tiền vào đảng.

– Thế thì ông đưa ngay cho chúng tôi.

– Vâng, nhưng xin nói trước một điều là hiện nay…

Người mặc tây gạt đi:

– Ông sắp nói điều gì, tôi đoán ra rồi. Ai cũng khoe là yêu nước, là thù Tây, nhưng hỏi đến tiền, ai cũng nói là không sẵn.