Đống rác cũ – Nguyễn Công Hoan

Xừ Tuynh nói:

– Củ tri đi ngay bây giờ thì sớm quá. Mà làm gì mỗi xe phải thuê những hai người? Tốn tiền vô ích. Nhất là những nơi ở gần tỉnh, thì trưa mai đi cũng vừa. Hòm phiếu đến tận năm giờ chiều mới khóa kia mà?

Thừa lắc đầu:

– Chú nghe tôi. Cứ làm đúng như thế cho tôi. Hễ chú làm sai thì hỏng việc đấy.

Xừ Tuynh thấy Thừa cương quyết, không dám bàn đi bàn lại. Họp xong, Thừa đi ngay Hà Nội.

Cử tri của Thừa thấy phải đi sớm, ngồi mỗi người một xe, xe nào thiếu người ngồi, thì chỉ kéo có vài cái va li mà cũng một người kéo, một người đẩy, thì không hiểu là vì sao. Nhưng người kéo xe và đẩy xe được thuê bằng giá đắt cả một ngày rưỡi, mà phải chạy có hai thôi đường ngắn, không mệt nhọc, cũng không hiểu là vì sao. Xừ Tuynh phải tiếp khách một cách phí phạm, cũng không hiểu là vì sao.

Riêng Thừa hiểu.

Thừa muốn rằng, sáng hôm sau, ở khắp hạt Vĩnh Yên, không còn chiếc xe nào, và không còn người khỏe khoắn nào để Nguyền Thiện thuê kéo cử tri đi tỉnh. Những người này phải đi bộ, thế nào cũng có người làm reo. Họ làm reo người nào, Nguyễn Thiện sẽ thiệt phiếu ấy.

Như vậy, Thừa không phải cướp cử tri, tranh phiếu bầu, mà đối phương cũng phải kém phiếu hắn.

* * *

Sáng hôm sau là ngày bầu cử.

Phòng đầu phiếu thiết lập tại tòa sứ. Chủ tọa hội đồng là tên phó sứ.

Ngay từ trước bảy giờ, cử tri của Thừa đã đánh chén xong, và được bộ tham mưu dẫn đến đó.

Không có một người nào của Nguyễn Thiện!

Bấy giờ, cả ông Tình muôn thuở lẫn xừ Tuynh mới hiểu. Họ đều phục Thừa là mưu trí cao. Thừa tủm tỉm không nói gì.

Song, Thừa chỉ đắc chí được có đến hơn chín giờ thôi. Một tốp mười người của Nguyễn Thiện kéo bộ, đã đến sân tòa sứ. Thấy dáng điệu họ mệt nhọc, khăn áo họ bụi bặm, xừ Tuynh chế nhạo họ.

Ông Hoài Tân Tử nhân cơ hội, đến tán với họ:

– Người ta đối với các ông như thế, tội gì các ông tín nhiệm người ta? Và dù một số các ông bỏ phiếu cho người ta, người ta cũng không thể trúng cử được. Chi bằng các ông bỏ phiếu cho ông Trần Đức Thừa, là người từ thiện có tiếng ở tỉnh nhà.

Nói xong, ông giúi vào tay họ tờ giấy năm đồng và tờ giấy in tên Trần Đức Thừa.

Nhưng họ không nhận. Họ chỉ lắc đầu cười, chứ không đáp. Ông nhà thơ lại nói:

– Các ông ở gần, còn đi bộ đến được. Chứ những ông ở xa, thì đi bằng cách gì? Xe pháo không còn một chiếc. Nếu các ông ấy đi bộ, thì tới được đây, cũng hết giờ bỏ phiếu rồi. Vả ai dại gì mà đi bộ, hở các ông? Vậy cùng là lá phiếu, các ông nên bầu cho người biết quý trọng cử tri hơn bầu cho người chưa chi đã ăn gian nói dối; chưa chi đã tệ bạc với cử tri không?

Họ cũng không đáp chỉ cười.

Thừa cho là họ cành cơi để đòi thêm tiền, nên bảo ông Hoài Tân Tử đừng xoắn xuýt quá. Cuối cùng, thế nào họ cũng phải bảo nhau bán rẻ phiếu của họ thôi.

Nhưng bỗng gần mười giờ, lù lù một chiếc cam-nhông đến cửa tòa sứ thì đỗ lại.

Thừa tái mét mặt.

Nguyễn Thiện thuê ô tô để chở cử tri đến.

Chiếc xe đổ khách vừa đi khỏi, thì hai chiếc khác tới.

Và dần dần, cho đến trước mười một giờ, cử tri của Nguyễn Thiện đến đủ mặt tại phòng bỏ phiếu.

Thấy mình thất bại, Thừa tức lắm.

Hắn triệu xừ Tuynh về doanh trại, để bàn mưu khác. Còn một mình Tình muôn thuở ở lại tòa sứ.

Cử tri lại đinh tai nhức óc về những lời ông bôi nhọ Nguyễn Thiện.

– Xe có mười tám chỗ ngồi, mà ông ấy nhét các ngài như xếp cá hộp. Đường gồ ghề thế, mà tôi thấy xe không nảy lên được, thì đủ biết các ngài ngồi ở trong chật chội, khổ sở là ngần nào? Tôi hãy hỏi người khinh cử tri như vậy, có đáng thay mặt chúng ta hay không?

Buổi chiều, trận đấu trở nên ác liệt.

Bộ tham mưu của Thừa nhanh nhẹn, đi đi lại lại. Túi người nào cũng đầy phè những giấy bạc. Một mặt, họ giữ rịt cử tri của phe mình, một mặt, họ gạ gẫm, hòng lấy được cử tri còn trung lập, hoặc cướp thêm cử tri của đối phương.

Sân tòa sứ bị xừ Tuynh biến thành cái chợ buôn người. Không hiểu xừ có biết pháp luật hay không? Tay xừ cầm cuộn giấy bạc, miệng xừ giao to:

– Một phiếu bỏ cho ông Trần Đúc Thừa, hai chục!

– Hai chục một phiếu, ông nào bán không?

Xừ đến cạnh một cử tri định bỏ phiếu trắng, giúi tiền, giúi giấy in tên Thừa vào tay.

Thấy không ăn thua, xừ dở mưu mẹo. Xừ xui người của xừ vờ cãi nhau, để cử tri của Nguyễn Thiện vô tình đến gần xem. Thế là xừ giúi thoắt các giấy cần dùng vào túi người ấy, và đẩy xô vào buồng bầu. Không rõ phiếu in tên Thừa có được vào hòm hay không, nhưng cách này có công hiệu đến ba lần.

Như canh bạc, càng về khuya càng đánh to, giá phiếu càng tới giờ cuối càng đắt. Xừ Tuynh đã nâng nó đến hai mươi nhăm đồng. Thấy không công hiệu, xừ tăng lên ba mươi đồng.

Nhưng đến giá ấy thôi, xừ không muốn lên tiếng nữa. Cả xừ lẫn Thừa, lẫn ông Tình muôn thuở đều nhận thấy cử tri của Nguyễn Thiện, không hiểu họ điên cuồng hay sao, mà họ không thiết tiền?

Khi thấy tất cả cử tri của mình đã làm xong bổn phận công dân rồi, Thừa mới nháy mắt ra hiệu cho xừ Tuynh thay đổi chiến thuật mới, để tấn công trận cuối thật quyết liệt.

Bỗng lần này không phải người của xừ vờ cãi lộn nhau nữa, mà chính xừ cùng Thừa to tiếng với nhau. Thấy nội bộ đối phương lủng củng, tham mưu của Nguyễn Thiện không dại dột mà đến xem hoặc buông lỏng cử tri của họ. Họ đứng yên tại chỗ để nhìn thôi.

Hàn Thừa đỏ mặt tía tai, bỏ về. Xừ Tuynh cũng hầm hầm, nhưng ở lại sân tòa sứ.

Độ mười phút sau, không hiểu thù hằn Thừa thế nào, xừ sang đứng hẳn với cử tri của Nguyễn Thiện. Xừ nói xấu Thừa, không tiếc lời, rồi bấm khẽ một cử tri ngẩn mặt ra nghe xừ. Xừ nhét vào tay người ấy một tờ giấy bạc năm đồng, và tờ in tên người tranh cử. Người cử tri mở giấy, thấy rõ rằng hai chữ Nguyễn Thiện, thì ngạc nhiên, bèn gật gật, trả lại tiền cho xừ Tuynh:

– Được. Tôi có đủ để xe pháo rồi.

Nhưng xừ Tuynh đã đi chỗ khác, và cũng đưa tiền, đưa phiếu tên Nguyễn Thiện cho một cử tri khác.

Bọn tham mưu Nguyễn Thiện thấy xừ Tuynh phản chủ thì rúc rích với nhau. Họ mặc kệ cho xừ mời được đến hơn hai mươi người. Họ cũng cười cả một anh vô công rồi nghề nào đó, có máy ảnh, chụp ai không chụp, lại cứ ngắm xừ mà bấm đến ba bốn kiểu.

Nhưng bỗng tên phó sứ bỏ phòng phiếu, đi ra sân với hai người tùy phái. Đích thân nó túm lấy xừ Tuynh.

Ai nấy xúm lại xem. Thì ra không biết ai đã tố giác là xừ Tuynh, từ nãy đến giờ, vẫn dùng lối cạnh tranh không chính đáng là mua phiếu ở ngay nơi bầu cử. Tên quan cai trị khám túi xừ, còn thấy rất nhiều tiền và nhiều phiếu bầu, in tên Nguyễn Thiện.

Người có máy ảnh mách thêm:

– Trình cụ lớn, tên này mua phiếu cho Nguyễn Thiện, tôi đã chụp được nhiều lần để làm bằng.

Phó sứ mở tờ giấy in tên Nguyễn Thiện. Nó thấy tờ nào ở mặt sau, cũng có một nét chấm như đánh dấu. Nó nhún vai, bĩu môi:

– Giấy in tên người mình bầu mà có vết là vô giá trị, không hợp lệ.

Bấy giờ mọi người mới ngã ngửa ra là xừ Tuynh không phản chủ, mà muốn hại Nguyễn Thiện. Xừ bán hai mươi mốt giấy bầu cho Nguyễn Thiện để làm như giấy ấy không bầu cho ai.

Một người vạch bộ mặt nhơ bẩn của xừ Tuynh cho tên phó sứ rõ. Nhưng trước việc rất dễ hiểu mà khó xử này, người chủ tọa hội đồng bầu cử phải làm biên bản, và bắt giam kẻ mua phiếu một cách bất hợp pháp.

Đến năm giờ, hòm phiếu khóa. Hội đồng cho kiểm phiếu ngay.

Kết quả là Nguyễn Thiện chỉ bị bốn phiếu có vết đánh dấu, còn thì hơn Trần Đức Thừa những tám mươi chín phiếu, được quá số trung bình mười sáu phiếu.

Nhưng Thừa không thất vọng. Hắn vin ngay vào luật bầu cử, để phá Nguyễn Thiện. Hắn nộp đơn yêu cầu hội đồng hủy bỏ cuộc bỏ phiếu vô giá trị, có bằng chứng là Nguyễn Thiện gian trá.

Tên phó sứ cau mặt, bảo Thừa:

– Tôi biết ai là gian trá rồi.

Nguyễn Thiện đề nghị được xét ngay việc này.

Tên quan cai trị cho gọi xừ Tuynh và những người được xừ mua phiếu, cùng một vài người đã chứng kiến việc gian lận.

Ai nấy đều tố cáo bộ mặt quỷ quyệt của Thừa và của xừ Tuynh.

Xừ Tuynh tái mét. Thừa run lên.

Nghe xong, chủ tọa hội đồng tươi cười, bảo Nguyễn Thiện:

– Tôi không cần phải xét lâu cho mất thì giờ. Tôi tuyên bố là không ai có thể cãi rằng ông không trúng cử làm đại biểu nhân dân tỉnh Vĩnh Yên.

Nó bắt tay thật chặt người đại biểu mới của nhân dân, rồi quay lại Thừa:

– Còn ông, tôi biết ông có một vài lần làm những cử chỉ đáng khen. Đáng lẽ cả ông lẫn người của ông đều bị tống giam, nhưng tôi tha thứ cho cả hai người, ông bằng lòng chứ?

Vừa nhục vừa tức, Thừa ấp úng, không đáp nên lời. Tên phó sứ ra về.

Lúc ấy đã nhá nhem tối.

Nguyễn Thiện cũng toan về.

Nhưng Thừa mời ở lại. Hắn làm như hoan hỉ, bắt tay Nguyễn Thiện. Nguyễn Thiện bắt tay, nhưng thoái thác là bận việc, phải về ngay. Lúc ấy sân tòa sứ không còn ai. Ngoài đường cũng vắng tanh.

Thừa và xừ Tuynh theo Nguyễn Thiện ra. Đến cổng, xừ Tuynh đằng hắng ba bốn tiếng thật to. Hình như xừ ra hiệu gọi. Xừ nhìn trước nhìn sau, như tìm người. Nhưng xừ chỉ thấy có hai người đội sếp.

Nguyễn Thiện quay lại nhìn Thừa và nhìn xừ Tuynh, rồi vừa rảo cẳng, vừa gọi chiếc xe kéo đương thủng thỉnh ở đầu phố.

Thừa thở dài thật to, chạy theo Nguyễn Thiện.

Hắn nắm lấy tay người vừa trúng cử dân biểu, cười lạt và nói giọng hằn học:

– Nhà ta thật đại hồng phúc. Đáng lẽ giờ này cậu không còn lành lặn để về nhà đâu. Bởi vì dễ thường người của tôi mai phục ở đây phải chờ lâu quá và thấy có đội sếp, nên chúng nó không dám đợi.

Nguyễn Thiện cũng cười:

– Vâng, ông nói nhà tôi đại hồng phúc là đúng. Bởi vì tôi đã cứu cho một người đàn bà khỏi chết.

Thừa tím mặt nhìn Nguyễn Thiện. Nhưng hình ảnh mẹ Mão đã làm cho hắn bất lực trước mặt người đầy khí thế hiên ngang.